Hút nhiều thuốc lá, bệnh nhân có thể bị nhồi máu não, cơ tim

TP HCM – Anh Việt, 47 tuổi, yếu nửa người đi khám phát hiện nhồi máu não và cơ tim, được can thiệp cứu kịp thời.

Nửa tháng trước, anh Việt tê nửa người trái, chân trái yếu. ThS.BS Phan Thị Ngọc Lời, khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết bệnh nhân có tiền căn hút thuốc lá nhiều năm, 1- 2 gói mỗi ngày. Đây là yếu tố nguy cơ gây ra các bệnh lý tim mạch, đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Chụp MRI não phát hiện nhồi máu não (tắc nghẽn mạch máu não), không hẹp mạch não lớn ngoài sọ.

Ngoài ra, anh đến khám khi khởi phát triệu chứng trước đó hai ngày (quá giờ vàng) nên không thể tiêm thuốc tiêu sợi huyết, chỉ điều trị nội khoa và tầm soát cơ chế gây nhồi máu não.

Bác sĩ Lời lý giải, hút thuốc lá làm tăng chất béo trung tính (triglyceride, một loại chất béo xấu), giảm cholesterol tốt (HDL); làm cho máu dính và dễ đông hơn, do đó cản trở lưu lượng máu đến tim và não; thúc đẩy quá trình tích tụ mảng bám (chất béo, cholesterol, canxi và các chất khác) trong mạch máu; gây dày thành mạch dẫn đến hẹp mạch máu. Tất cả các yếu tố này là căn nguyên gây ra đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

Trong quá trình khám, anh Việt có tình trạng nặng ngực trái khi gắng sức nhẹ. Kết quả đo điện tim ghi nhận có sẹo nhồi máu cơ tim (kết quả của một cơn nhồi máu cơ tim thầm lặng trước đó, gây thiếu máu và tổn thương cơ tim). Chụp mạch vành phát hiện động mạch liên thất trước hẹp tới 95 – 99%. Nếu không sớm can thiệp tái thông đoạn mạch quan trọng này, bệnh nhân dễ bị tái phát nhồi máu cơ tim nguy cơ tử vong rất cao.

Ê kip nong mạch đặt stent cho anh Việt. Nhờ kỹ thuật siêu âm trong lòng mạch (IVUS), bác sĩ xác định chính xác kích thước lòng mạch, từ đó chọn được stent đường kính lớn (4.0 mm). Tuy nhiên, vì stent lớn nên thao tác nong bóng phải khéo léo, cẩn trọng để không làm rách mạch máu.

Chưa đầy một giờ sau, thủ thuật kết thúc thành công. Mạch máu người bệnh nở tròn đều, stent áp sát thành mạch, dòng máu nuôi tim được khai thông.

Bác sĩ Minh cho biết đây là một trường hợp nhờ nhập viện do nhồi máu não mà phát hiện được tình trạng thiếu máu cơ tim. Nếu không bị yếu nửa người trái, rất có thể bệnh nhân không đến bệnh viện, bác sĩ sẽ không phát hiện được bệnh lý mạch vành tắc nghẽn. Khi đó, khả năng anh Việt bị tái phát nhồi máu cơ tim cao.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh có mối liên quan mật thiết giữa đột quỵ não và nhồi máu cơ tim. ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Trưởng đơn vị Can thiệp Mạch vành, Trung tâm Can thiệp mạch, dẫn một phân tích trên tổng số 11.622.528 bệnh nhân Mỹ bị nhồi máu cơ tim cấp ghi nhận có 183.896 (1,6%) bệnh nhân bị đột quỵ do nhồi máu não. Tương tự, có 0,2% trường hợp nhồi máu cơ tim cấp bị đột quỵ do xuất huyết não. Khoảng 9% bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não có nhồi máu cơ tim thầm lặng.

Để phòng tránh biến chứng đột quỵ sau nhồi máu cơ tim và ngược lại, bệnh nhân cần uống thuốc và tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ. Loại bỏ các yếu tố nguy cơ khỏi cuộc sống hàng ngày như hút thuốc lá, ít vận động, thường xuyên căng thẳng, thừa cân béo phì, chế độ ăn nhiều muối và chất béo xấu, không kiểm soát tốt bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu…

Những người có tiền sử bị bệnh mạch máu não, mạch máu ngoại biên có nguy cơ cao mắc bệnh lý tim mạch nên cần tầm soát định kỳ, đến bệnh viện ngay khi xuất hiện triệu chứng bất thường như: đau nặng ngực, khó thở, hụt hơi…

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi