‘Khơi thông’ ống dẫn nước tiểu

Chị B. hẹp niệu quản, thận ứ nước, bác sĩ nội soi cắt đoạn hẹp, nối vào bàng quang, giải phóng nước tiểu ứ đọng, ngăn nguy cơ nhiễm trùng, suy thận.

Nối niệu quản với bàng quang

1 tháng gần đây, chị T.X.B. (48 tuổi, Bình Dương) cảm thấy đau tức hông, lưng dai dẳng, tiểu khó nên đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám.

Thạc sĩ bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết từ kết quả siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT), nhận thấy thận người bệnh ứ nước độ 2, khúc nối niệu quản với bàng quang (bọng đái) hẹp, đoạn hẹp dài 1cm. “Trong trường hợp này, cắt đoạn niệu quản hẹp rồi cắm vào bàng quang là cách điều trị hiệu quả nhất”.

Niệu quản là ống dẫn nước tiểu từ thận chảy xuống bàng quang. Ở người bình thường, niệu quản vốn dĩ đã nhỏ, đường kính lòng trong chỉ 2 – 3mm, nhỏ hơn miệng ống hút. Niệu quản hẹp khiến nước tiểu không xuống hết bàng quang, ứ đọng nước tiểu làm giãn niệu quản, bể thận và các đài thận.

“Nếu không điều trị, thận ứ nước nặng hơn, dễ bị nhiễm khuẩn và suy giảm chức năng”, bác sĩ Cương nói.  Bác sĩ cho biết thêm người bệnh chưa từng phẫu thuật tiết niệu, không có dấu hiệu nhiễm khuẩn tiết niệu hay niệu quản bị chèn ép trên hình chụp cắt lớp vi tính, do đó khả năng cao là nguyên nhân bẩm sinh.

Tại phòng mổ, bác sĩ Cương và ê kíp mổ tạo 4 lỗ nhỏ, đường kính 5-10mm, trên bụng người bệnh (mỗi bên 2 lỗ) để đưa 4 trocar vào bên trong (1 trocar camera, 2 trocar thao tác mổ, 1 trocar hỗ trợ). Quan sát trên màn hình nội soi Karl Storz 3D/4K, ê kíp mổ thấy rõ các cơ quan bên trong bụng người bệnh.

Trước tiên, bác sĩ Cương cắt đoạn niệu quản hẹp. Sau đó, bác sĩ tiếp tục dùng dao mổ nội soi tiến tới bàng quang được bơm đầy nước muối sinh lý, tạo một đường rạch nhỏ 0,5cm trên bàng quang, đưa đầu ống niệu quản vào bên trong, rồi tỉ mỉ khâu nối niệu quản vào bàng quang.

Bác sĩ Cương giải thích bơm nước muối sinh lý khiến bàng quang căng lên, giúp xác định rõ vị trí bàng quang, ước lượng vị trí phù hợp cắm niệu quản vào bàng quang. Lớp thanh cơ được bóc tách làm lộ niêm mạc bàng quang. Bác sĩ ước lượng độ rộng vết cắt, khâu chính xác niệu quản vào bàng quang.

Trước đó, bác sĩ đã một ống thông trong niệu quản (ống JJ) nối từ thận xuống bàng quang. Ống này giúp nước tiểu xuống bàng quang tốt hơn, giảm rò rỉ nước tiểu, giúp vết khâu mau lành.

Ca mổ hoàn thành sau 120 phút. 1 ngày sau mổ, chị B. hồi phục tốt, ít đau, đi lại và ăn uống bình thường, chỉ hơi khó chịu do phải mang ống thông tiểu nhưng sẽ được rút ra sau 5-7 ngày.

Theo bác sĩ Cương, cắm niệu quản vào bàng quang là kỹ thuật không quá khó, nhưng đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật cần có kinh nghiệm, chuẩn bị kỹ lưỡng, khéo léo, đường khâu chính xác giảm nguy cơ tái hẹp niệu quản sau mổ. Hiện có thể thực hiện kỹ thuật này bằng mổ nội soi và mổ hở, trong đó, mổ nội soi thử thách hơn do bác sĩ phẫu thuật khó cảm nhận, kiểm soát đường khâu.

Nhiều biến chứng nguy hiểm

Bác sĩ Nguyễn Tân Cương cho biết, hẹp niệu quản là bệnh đường tiết niệu khá phổ biến. Nguyên nhân gây bệnh thường gặp bao gồm: bẩm sinh (niệu quản cự đại), niệu quản bị chèn ép do u lành hoặc ung thư xâm lấn, nhiễm khuẩn đường tiết niệu do lao. Ngoài ra, hẹp niệu quản còn xảy ra sau phẫu thuật hoặc khối u niệu quản gây tắc nghẽn.

Một số trường hợp niệu quản giãn to bẩm sinh, bệnh diễn tiến âm thầm không triệu chứng cho đến khi thận bị ứ nước ngày càng nhiều, mới xuất hiện cơn đau thắt lưng hoặc nhiễm khuẩn tiết niệu.

Thận ứ nước lâu ngày có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: viêm đài bể thận, suy giảm chức năng thận không hồi phục, teo thận.

Người bệnh nên khám sức khỏe định kỳ mỗi năm để phát hiện các biến đổi bất thường của đường tiết niệu và điều trị sớm, có thể tránh biến chứng lâu dài gây nguy hại đến thận.