Kỳ tích bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối thoát khỏi ghép thận

Hơn 500 ngày theo dõi, điều trị tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM; anh Q. thoát khỏi “bản án” chờ ghép thận. Từ suy thận giai đoạn cuối, anh đã hồi phục lùi về giai đoạn 3. Đây là kỳ tích y khoa.

“Cái bắt tay” chiến đấu bệnh thận

14 giờ chiều 22/11, anh N.V.Q. (39 tuổi, TP.HCM) đến phòng khám 002, khu Khám bệnh Nội thận, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, tái khám theo lịch hẹn. Nhìn những bước đi vững chãi, sắc mặt hồng hào, nụ cười rạng rỡ của anh Q., ít ai nghĩ anh từng mắc suy thận giai đoạn cuối, chờ ngày ghép thận.

Khi bảng điện tử hiện tên, anh được mời vào gặp Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ chuyên khoa II Tạ Phương Dung, Trưởng khoa Thận học – Lọc máu kiêm Phó giám đốc Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM – bác sĩ đã đồng hành cùng anh suốt 1 năm rưỡi qua.

Nhìn kết quả xét nghiệm, bác sĩ Dung cười, cho biết các chỉ số thận người bệnh đang phục hồi ổn định, khuyên tiếp tục duy trì phác đồ hiện tại. Bác sĩ Dung bắt tay, gửi lời chúc mừng đồng thời cảm ơn người người bệnh đã kiên trì theo phác đồ điều trị đã đưa ra.

Anh Q. được phát hiện suy thận mạn hồi tháng 4 năm 2021 khi thấy hai chân phù, người mệt mỏi. Thời điểm phát hiện bệnh rơi đúng vào giai đoạn toàn thành phố cách ly vì dịch bệnh COVID-19, anh không có điều kiện tái khám và điều trị. Đến khi lệnh phong tỏa được gỡ bỏ, có thể đi khám thì bệnh suy thận đã chuyển sang giai đoạn cuối.

Anh và gia đình tìm cách chạy chữa nhiều nơi nhưng đều được khuyên nên ghép thận vì “chức năng thận của anh kém lắm rồi”. Suy đi tính lại, anh và gia đình quyết định chọn ghép thận. Hoàn thành thủ tục đăng ký, anh mòn mỏi chờ đợi cuộc gọi để được ghép thận. Thêm một ngày chờ đợi là thêm một phần sức khỏe của anh hao hụt. Cũng trong thời gian này, anh có cơ duyên gặp bác sĩ Tạ Phương Dung, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM qua giới thiệu của một người bạn.

“Tất cả là nhờ bác sĩ Dung”

Qua thăm khám, Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ chuyên khoa II Tạ Phương Dung, Phó giám đốc Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết độ lọc cầu thận (eGFR) của người bệnh rất thấp, khoảng 14 ml/phút/1,73m2 da, tương đương suy thận mạn giai đoạn 5, hiện đang dùng thuốc điều trị. Ngoài ra, người bệnh mắc thêm hội chứng thận hư, thiếu máu do thiếu sắt và tiền sử cao huyết áp, có thời điểm lên tới 200/100mmHg.

Bác sĩ Dung giải thích độ lọc cầu thận càng thấp đồng nghĩa chức năng lọc chất thải trong máu của thận càng kém. Điều này dẫn đến tích tụ chất thải, lượng lớn nước, chất điện giải trong cơ thể gây tổn thương các cơ quan khác, thậm chí tử vong.

Thấy người bệnh còn trẻ, có thiếu máu nhưng chưa nghiêm trọng, dùng thuốc chưa phù hợp, bác sĩ Dung trò chuyện, thuyết phục người bệnh cố gắng trì hoãn ghép thận, điều trị nội khoa bằng thuốc khác phù hợp hơn, kết hợp lọc máu, thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng.

2 tháng đầu áp dụng phác đồ điều trị mới, anh Q. phục hồi tốt nhưng sang tháng thứ 3, độ lọc cầu thận ghi nhận sụt giảm nên anh hết sức lo lắng. Nhưng nhớ lại lời bác sĩ Dung tư vấn, giải thích khoa học về quy trình điều trị, anh tin vào câu chuyện tốt đẹp phía trước. Cùng lúc này, trung tâm ghép thận liên hệ anh thực hiện ghép thận. Anh không dám từ chối mà chỉ lấy lý do gia đình có việc bận để trì hoãn ghép.

Theo bác sĩ Dung, ghép thận là nhu cầu ở hầu hết người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối. Tuy nhiên, phương pháp này không mang lại kết quả tuyệt đối, tỷ lệ thất bại luôn hiện hữu, nguy cơ xảy ra các biến chứng như thải ghép (bộ phận cấy ghép bị hệ thống miễn dịch của người nhận tấn công phá hủy) hay nhiễm trùng.

Kiên trì với phác đồ điều trị bác sĩ Dung đưa ra, chức năng thận của anh Q. dần phục hồi. Độ lọc cầu thận tăng từ 14 ml/phút (giai đoạn 5) lên đến 26 ml/phút, gần về giai đoạn 3. “Tất cả là nhờ bác sĩ Dung”, anh Q. bộc bạch.

Việt Nam còn hơn 4.600 người chờ ghép thận

Anh Q. là một trường hợp may mắn và cả nước hiện còn hơn 4.600 người chờ ghép thận, họ cũng đang mong một phép màu đến với đời mình.

Bác sĩ Tạ Phương Dung cho biết bệnh thận mạn là gánh nặng toàn cầu, với khoảng 843,6 triệu người đang sống chung với bệnh, tương đương cứ 10 người có 1 người mắc bệnh. Trong đó, có khoảng 41,5% trường hợp không qua khỏi. Dự báo đến năm 2040, bệnh thận mạn là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 5 trên thế giới.

Tại Việt Nam, Hội lọc máu Việt Nam ước tính có hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn. Đáng chú ý, mỗi năm cả nước ghi nhận có thêm khoảng 8.000 ca bệnh mới. Đây là nguyên nhân tử vong do bệnh đứng thứ 8 tại Việt Nam.

Theo bác sĩ Dung, bệnh suy thận mạn hay bệnh thận giai đoạn cuối xảy ra khi chức năng của thận suy giảm nghiêm trọng, gần như mất hoàn toàn. Chỉ số độ lọc cầu thận ở người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối thường dưới 15ml/phút/1,73m2 da. Bệnh tiểu đường (đái tháo đường), huyết áp cao, bệnh cầu thận là “thủ phạm” hàng đầu gây bệnh. Nếu không điều trị kịp thời, tính mạng người bệnh sẽ bị đe dọa.

Hiện có 3 phương pháp điều trị suy thận mạn giai đoạn cuối gồm: chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng, ghép thận. Trong đó, ghép thận là phương pháp tối ưu nhưng tồn tại nhiều điểm hạn chế như nguồn thận không có sẵn, chi phí cao, đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật giàu kinh nghiệm, tay nghề cao, có chứng chỉ ghép thận. Ngoài ra, ghép thận còn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh biến chứng như: thải ghép, nhiễm trùng.

Hai phương pháp còn lại gồm chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng (gọi chung là lọc máu) tuy không chữa trị khỏi bệnh nhưng có thể giúp người bệnh duy trì sự sống, “có thể từ 10 năm trở lên nếu áp dụng đúng phác đồ điều trị”, bác sĩ Dung cho biết.

Người bệnh cần đến khám với bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định phác đồ điều trị phù hợp nhất. Trong quá trình điều trị, người bệnh cần tuân thủ đúng theo các chỉ định của bác sĩ bao gồm duy trì đúng phác đồ điều trị, chế độ dinh dưỡng, lối sống phù hợp. Cần tái khám định kỳ đúng theo lịch để bác sĩ theo dõi quá trình phục hồi, kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường nhằm đưa ra phương án xử lý đúng, phù hợp.