Nam thanh niên mắc bệnh ghẻ

Nam thanh niên mắc bệnh ghẻ sau chuyến du lịch miền Bắc, nhưng không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, khiến bệnh lan toàn thân.

Mắc bệnh ghẻ dai dẳng

Khoảng 6 tháng trước, anh T.M.K. (30 tuổi, ngụ TP HCM) có chuyến du lịch bụi tại miền núi phía Bắc trong một tuần. Thời gian này anh nghỉ ngơi, khám phá và trải nghiệm tại nhiều địa điểm. Sau khoảng hai tuần về lại TP HCM, anh K. bắt đầu xuất hiện những nốt mụn nước nhỏ, ngứa nhiều ở cổ tay, bàn tay, bụng rồi lan dần đến đùi, bắp chân.

Đi khám tại một số phòng khám da liễu và bệnh viện, anh K. được chẩn đoán mắc bệnh vảy nến, viêm da cơ địa. Sau ba tháng điều trị liên tục bằng thuốc bôi và uống, tình trạng bệnh không thuyên giảm, triệu chứng ngứa về đêm ngày càng tăng.

Từ vài nốt ngứa ở bàn chân, cổ tay, bàn tay, nốt sần nổi khắp người, lan tới bụng, lưng, vùng sinh dục. Hàng trăm nốt sần đường kính 3-5mm nổi gồ trên bề mặt da. Một số nốt sần lâu ngày hết ngứa, đóng mài, chuyển thành vết tăng sắc tố. Mặc cảm, người bệnh luôn mặc quần áo dài tay, đeo khẩu trang khi ra ngoài.

Các nốt sần gây ngứa dữ dội, đặc biệt là ban đêm. Người bệnh cho biết, bản thân biết gãi sẽ khiến tình trạng nặng thêm, nhưng có những lúc không thể chịu đựng nổi, anh buộc phải gãi mạnh để dễ chịu hơn, đến nỗi trầy xước da. Tình trạng ngứa khiến người bệnh thường xuyên mất ngủ, ban ngày mệt mỏi, uể oải, làm việc kém hiệu quả.

“Cảm giác càng gãi nốt sần càng mọc nhiều và nhanh hơn”, anh K. nói.

Qua thăm khám lâm sàng, Ths. BS CKI Phạm Trường An, chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, nghi ngờ người bệnh mắc bệnh ghẻ. Các dấu hiệu điển hình là ngứa nhiều về đêm, sẩn mụn nước nổi nhiều nhất là ở các vùng da non như kẽ ngón tay, cổ tay, vùng rốn, vùng sinh dục, mặt trong cánh tay và đùi.

“Mắc ghẻ dai dẳng nhưng không được chẩn đoán và điều trị kịp thời nên bệnh bùng phát mạnh toàn thân”, bác sĩ An cho biết.

Anh K. được kê thuốc xịt toàn thân đặc trị ghẻ. Đồng thời người bệnh được hướng dẫn vệ sinh nhà cửa, nhất là những vật dụng tiếp xúc với da như quần áo, chăn gối, ga giường, nệm…

Sau hai tuần điều trị theo phác đồ, các nốt sần phẳng hơn, triệu chứng ngứa giảm đáng kể. Người bệnh ngủ được nhiều hơn. Riêng các nốt sang thương đã lành nhưng còn thâm cần nhiều thời gian hơn để tự lành, hoặc có thể cần phải can thiệp thẩm mỹ để giảm thâm.

Bệnh ghẻ dễ lây lan

Theo bác sĩ An, ghẻ là bệnh lây nhiễm ngoài da thường gặp do ký sinh trùng cái ghẻ (Sarcoptes scabiei) xâm nhập vào thượng bì da. Con cái ghẻ nhỏ, khó nhìn thấy bằng mắt thường. Chúng có hình bầu dục, có 8 chân, lưng có gai xiên về phía sau, đầu có vòi hút thức ăn và đào hầm ở. Con ghẻ đực sau khi giao phối với con cái sẽ chết. Con ghẻ cái đẻ mỗi ngày 1-5 trứng, sau 3-7 ngày trứng nở thành ấu trùng. Ấu trùng lột xác nhiều lần thành ghẻ trưởng thành. Thời kỳ ủ bệnh khoảng 2-6 tuần nếu nhiễm lần đầu; từ 1-3 ngày với người tái nhiễm.

Bệnh ghẻ lây truyền từ người sang người bằng hai đường. Đường trực tiếp qua tiếp xúc thông thường. Đường lây gián tiếp là qua các vật dụng như giường chiếu, chăn màn, quần áo dùng chung.

Nguy cơ mắc bệnh ghẻ gặp nhiều hơn ở các khu vực có điều kiện vệ sinh kém, hoặc nơi ở đông đúc, chật hẹp, sống tập thể, thiếu vệ sinh, thiếu nước sinh hoạt, như ký túc xá, nhà trẻ… Người có hệ miễn dịch suy yếu cũng dễ bị mắc bệnh hơn. Anh K. nhận định, có thể mình đã nhiễm ký sinh trùng này trong chuyến du lịch trước đó, bởi trước đây anh và gia đình, người xung quanh chưa từng mắc bệnh này.

Đầu năm nay, gần 150 người – chiếm một nửa dân số, ở thôn Tang, xã Trà Bùi, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi, phát hiện bệnh ghẻ. Hơn 400 học sinh hai trường tiểu học huyện miền núi Nam Trà My, Quảng Nam mắc bệnh ghẻ, lây lan nhau do ở tập thể vệ sinh không sạch sẽ. Một gia đình ở Bắc Giang tháng trước cũng được phát hiện nhiễm ký sinh trùng ghẻ, sau khi người chồng mắc bệnh nhưng bị chẩn đoán nhầm thành sùi mào gà.

Thời gian hoạt động chính của cái ghẻ là ban đêm, khi chúng tìm kiếm thức ăn, giao phối và đào hầm. Việc đào hầm kích thích đầu dây thần kinh cảm giác ở da, gây ngứa ngáy, khó chịu. Các mụn nước màu trắng đục thường có kích thước nhỏ, nằm riêng rẽ, không tập trung thành chùm trên da.

Các tổn thương trên da của bệnh ghẻ dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác, như vảy nến, tổ đỉa, viêm da cơ địa, nấm da… bác sĩ An cho biết. Do đó, để chẩn đoán bệnh chính xác, bác sĩ da liễu cần thăm khám lâm sàng cẩn thận kết hợp khai thác kỹ bệnh sử và tiền sử bệnh.

Nếu không điều trị, bệnh sẽ tái phát dai dẳng và lây cho người khác, thậm chí lây cho cả cộng đồng. Bên cạnh đó, ghẻ có thể có biến chứng bội nhiễm (nhiễm thêm các vi khuẩn khác), chàm hóa… Đồng thời bệnh còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ, tâm lý và chất lượng sống của người bệnh.

Bác sĩ An khuyến cáo, khi phát hiện các dấu hiệu mụn nước nổi rải rác trên các vùng da mỏng, ngứa nhiều về đêm, gặp ở những người cùng sinh hoạt chung… cần đến bệnh viện có chuyên khoa da liễu để được thăm khám và điều trị sớm. Cần điều trị cho tất cả các thành viên trong gia đình để hạn chế bệnh lây lan.