Tưởng chồng vô sinh, vợ xin tinh trùng để có con

Nghe bác sĩ thông báo tìm thấy rất nhiều tinh trùng khỏe mạnh, anh Phi chết lặng. Ngồi bên cạnh, người vợ đang mang thai từ tinh trùng hiến tặng bật khóc.

“Có người đàn ông nào khi nghe tin ấy lại đau lòng như tôi?”, anh Phi (21 tuổi, Cần Thơ) nói và cho biết chỉ trong một năm, anh trải qua hai cú sốc. Ban đầu, anh được chẩn đoán vô sinh, khiến vợ phải xin tinh trùng của người khác để có con. Sau đó bác sĩ lại tìm thấy rất nhiều tinh trùng, cho biết anh hoàn toàn có khả năng làm bố.

Là con trai duy nhất trong gia đình có hai chị gái, anh Phi được cha mẹ ủng hộ yên bề gia thất từ năm 19 tuổi với chị Thảo để sớm có cháu bế bồng. Sau một năm kết hôn chưa có tin vui, đôi vợ chồng trẻ nhiều lần bị cha mẹ hối thúc nên quyết định đi khám.

Đến một bệnh viện ở địa phương kiểm tra, anh Phi sốc khi được chẩn đoán vô sinh do không có tinh trùng, teo tinh hoàn cả hai bên, kích thước chỉ bằng hạt lạc (thể tích khoảng 2-3 ml), nội tiết (chỉ số FSH, LH) tăng cao. Chị Thảo bị buồng trứng đa nang, kinh nguyệt thất thường. Bác sĩ tư vấn họ xin tinh trùng từ ngân hàng hiến tặng để làm thụ tinh ống nghiệm (IVF) bởi phương án mổ tìm tinh trùng tỷ lệ thành công rất thấp.

“Đây là một sự thật khó chấp nhận với gia đình tôi”, anh Phi nói.

Vừa sợ cha mẹ buồn, vừa ngại mất sĩ diện đàn ông, anh và vợ bàn nhau giấu kín chuyện này. Để có con, đôi vợ chồng âm thầm nhờ một người bạn thân hiến tinh trùng vào ngân hàng lưu trữ của bệnh viện. Theo quy định, sau khi mẫu tinh trùng này được xác định đạt chuẩn “nhập kho”, họ sẽ được đổi lại bằng một mẫu tinh trùng ẩn danh để thực hiện thụ tinh với trứng của người vợ trong ống nghiệm.

Kế hoạch diễn ra suôn sẻ với sự hợp tác của người bạn. Tháng 6/2023, chị Thảo thực hiện IVF, đậu thai đôi ngay lần đầu chuyển phôi vào tử cung. Nhìn cha mẹ hai bên vui mừng vì có cháu, anh Phi thở phào bởi đã làm tròn trách nhiệm với gia đình nhưng cũng dằn vặt bởi đã nói dối họ.

“Không còn cách nào khác, tôi chấp nhận làm cha dù hai cái thai không mang gene của mình”, anh nói.

Tuy nhiên, chỉ hai tháng sau, chị Thảo tình cờ đọc được thông tin về một ca điều trị vô tinh thành công tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Linh tính mách bảo chị rằng chồng vẫn còn cơ hội có con. Trong khi đó, người bạn thân của anh Phi đột ngột đổi tính, “dọa sẽ tiết lộ sự thật cho gia đình họ nếu không cho vay tiền”.

Áp lực lại đè nặng, và nút thắt trong lòng ngày càng lớn, họ quyết định đến Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVFTA-HCMC) để khám lại.

Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ của anh Phi không có tinh trùng. Anh Phi cho biết chưa từng có tiền sử quai bị hay viêm nhiễm tinh hoàn. Anh được chẩn đoán vô tinh không tắc nghẽn. Đây là tình trạng tinh hoàn suy giảm sinh tinh hoặc không còn khả năng sinh tinh. Hướng xử trí duy nhất trong những trường hợp này là kỹ thuật micro-TESE hòng đem lại cơ hội làm “cha chính chủ” của bệnh nhân.

ThS.BS Lê Đăng Khoa, Trưởng đơn vị Nam học, cho biết nhóm vô tinh không tắc nghẽn chiếm khoảng 60% trường hợp vô tinh, phần lớn không rõ nguyên nhân. Tình trạng này có thể do các vấn đề liên quan đến nội tiết (tổn thương trục hạ đồi tuyến yên tinh hoàn); bất thường về di truyền; bất thường về cấu trúc hoặc chức năng tinh hoàn như tinh hoàn ẩn, hội chứng Sertoli (tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng sống), ngừng sinh tinh, teo tinh hoàn sau mắc quai bị; tổn thương tinh hoàn sau tai nạn hoặc sau phẫu thuật vùng chậu hoặc cơ quan sinh dục…

Vi phẫu tìm tinh trùng micro-TESE được xem là phương pháp hiệu quả nhất giúp bệnh nhân vô tinh có con của chính mình.

“Tôi đã làm tròn nghĩa vụ. Vợ tôi đã có bầu 3 tháng, giờ là lúc tôi tìm kiếm cơ hội của mình. Tôi tin bác sĩ, dù có 1% cơ hội vẫn quyết tâm phẫu thuật. Nếu không thành công thì tôi cũng an lòng. Bác sĩ cứ phẫu thuật đi ạ”, anh Phi bộc bạch với ThS.BS Lê Đăng Khoa.

Theo ThS.BS Lê Đăng Khoa, trường hợp anh Phi tiên lượng rất nặng vì tinh hoàn teo nhỏ, chỉ số nội tiết FSH, LH tăng cao nên khả năng tìm thấy tinh trùng sót lại trong tinh hoàn rất thấp khoảng 5-10%.

“Nhiều bệnh nhân e ngại khi thấy tỷ lệ thành công thấp hoặc chi phí vượt quá khả năng tài chính nên thường bỏ cuộc để chọn phương án ngân hàng tinh trùng. Tuy nhiên, chính câu nói của bệnh nhân làm tôi càng thêm động lực và cố gắng chắt chiu cơ hội cho bệnh nhân dù tiên lượng không mấy khả quan”, bác sĩ Khoa nói.

Trong 2 giờ, bác sĩ cùng ekip dùng kính vi phẫu có độ phóng đại 30 lần tập trung soi tìm một bên tinh hoàn của người bệnh. Bất kỳ ống sinh tinh nào tiềm năng được họ chuyển qua phòng lab bên cạnh phân tích ngay lập tức. Chuyên viên phôi học tiếp tục lọc rửa mẫu, soi tìm dưới kính hiển vi đảo ngược có độ phóng đại hơn 200 lần.

Vợ chồng anh Phi không thể quên giây phút nhận kết quả mổ. Gương mặt phấn khởi, bác sĩ Khoa thông báo ekip tìm thấy không chỉ một mà tới 30 tinh trùng khỏe mạnh, tương đương với hai chu kỳ thụ tinh ống nghiệm. Lượng tinh binh này đủ để thụ tinh ống nghiệm và trữ đông, giúp anh Phi có con mà không cần mổ tinh hoàn bên còn lại hay xin tinh trùng từ người khác. Trong trường hợp thụ tinh ống nghiệm thất bại, anh Phi vẫn còn cơ hội tìm thấy tinh trùng cho những lần mổ sau.

Anh Phi không nói được gì, chỉ cầm chặt tay vợ. Ngồi bên cạnh, chị Thảo bật khóc. “Chúng tôi quá vội vàng, nếu kiên nhẫn thêm một chút, dành thời gian tìm hiểu thêm nhiều nguồn thông tin thì đã sớm có con của chính mình”, chị Thảo buồn bã nói.

Người vợ trẻ cho hay yêu nhau 6 năm nay, chị luôn ủng hộ mọi quyết định của chồng. Khi biết anh vô sinh, vì muốn giải tỏa áp lực với gia đình, chị chấp nhận mang cái thai không phải của chồng mình. Ngày anh Phi phẫu thuật tìm tinh trùng, chị Thảo xác định nếu thất bại, vợ chồng sẽ dồn hết tâm sức nuôi dạy hai đứa trẻ. Kết quả mà họ mới nhận được “giống như một trò đùa nghiệt ngã của số phận”.

Thống kê của Bộ Y tế, hiện Việt Nam có hơn một triệu cặp vợ chồng hiếm muộn, trong đó 40% trường hợp do nam giới. Nguyên nhân có thể là những nhóm bệnh lý phổ biến như giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm trùng tiết niệu, các vấn đề rối loạn tình dục hoặc xuất tinh, dị tật bẩm sinh, bất thường nhiễm sắc thể, suy giảm nội tiết tố, mãn dục..

Do đó, bác sĩ Khoa khuyến cáo nam giới sau một năm sinh hoạt tình dục đều đặn (2-3 lần/tuần), không sử dụng biện pháp tránh thai mà chưa có con nên khám sức khỏe sinh sản để được xét nghiệm chẩn đoán và điều trị sớm.

Theo bác sĩ, cách đây vài năm, những trường hợp vô tinh như anh Phi phải xin tinh trùng từ người hiến tặng. Hiện với các kỹ thuật vi phẫu tìm tinh trùng, họ vẫn có thể có con của chính mình. Vi phẫu micro-TESE có tỷ lệ thu được tinh trùng khỏe mạnh lên đến 80%, nhất là trường hợp nam giới có tinh hoàn rất nhỏ, hạn chế khả năng mổ lại, tốn kém thời gian, chi phí, ảnh hưởng sức khỏe người bệnh.

“Tại IVF Tâm Anh, hơn 70% nam giới có bệnh lý này đã được điều trị thành công và có con, nên nam giới vô tinh đừng bỏ cuộc sớm”, bác sĩ Khoa nói.

Sau hai cú sốc, anh Phi cũng muốn chia sẻ câu chuyện của mình đến nhiều nam giới đồng cảnh ngộ để họ có thêm niềm tin trên con đường “tìm con”. “Chi phí một ca phẫu thuật tinh trùng chỉ 30-40 triệu, trong khi sự tổn thương vì “không tinh trùng” không có giá nào bù đắp nổi”, anh nói.

Những ngày này, ông bố trẻ vừa chăm sóc cho vợ bầu 5 tháng vừa cố gắng tích góp để lo cho gia đình nhỏ. Họ dự kiến đón cặp song sinh vào tháng 3 năm sau. Với số tinh trùng trữ đông, vài năm tới, vợ chồng anh sẽ IVF để sinh thêm con.

“Sau nhiều thử thách, chúng tôi trưởng thành hơn, sẵn sàng chăm lo, yêu thương các con như nhau”, anh nói, thêm rằng không còn lo lắng nếu bí mật này được tiết lộ.