Xuất huyết tiêu hóa do dị dạng mạch máu
Bệnh nhân cao tuổi, mắc nhiều bệnh lý nền rất nặng, mất máu nhiều do xuất huyết tiêu hóa, được điều trị ổn định qua nội soi can thiệp.
Đầu tháng 12, bà Hòa (81 tuổi, Hà Nội) được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cấp cứu do loạng choạng, chóng mặt khi ngủ dậy. Theo chia sẻ của người nhà, 3 ngày gần đây, bà đại tiện phân đen, mệt mỏi, ăn uống kém, đau đầu, chóng mặt tăng dần. Qua lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán bà bị xuất huyết tiêu hóa cấp gây mất máu nhiều. Do mắc nhiều bệnh nền nặng như tăng huyết áp, bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính, suy tim, Parkinson, người bệnh nhanh chóng được bù dịch, truyền máu cấp cứu bù lại khối lượng tuần hoàn đã mất.
Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, sau khi hồi sức cho người bệnh ổn định huyết động, bác sĩ tiến hành nội soi tìm ra nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa. Quá trình nội soi, nhận thấy nguyên nhân gây chảy máu là do dị dạng điểm mạch Dieulafoy. Đây là tình trạng chảy máu ở dạ dày ít gặp. Bác sĩ xác định vị trí chảy máu và thực hiện kẹp clip cầm máu. Phương pháp nội soi được xem là tiêu chuẩn quan trọng nhất giúp chẩn đoán và điều trị tổn thương Dieulafoy. Kẹp clip có hiệu quả trong điều trị tổn thương với tỷ lệ thành công là 95%.
Sau truyền máu và nội soi can thiệp, sức khỏe người bệnh cải thiện, giảm đáng kể mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, đại tiện phân vàng, huyết động ổn định. Một ngày sau can thiệp, người bệnh ra viện. Bác sĩ lưu ý trong những ngày đầu, người bệnh nên ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu, tránh các hoạt động nặng.
Tiến sĩ Khanh chia sẻ, tổn thương Dieulafoy được mô tả lần đầu tiên bởi bác sĩ phẫu thuật người Pháp vào năm 1898. Tỷ lệ tổn thương Dieulafoy chiếm khoảng 1 – 2% trong tổng số nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa và 6,5% trong tất cả các nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa trên, không do giãn tĩnh mạch.
Tổn thương bao gồm một mạch máu có đường kính rộng bất thường từ 1 – 3 mm, lớn gấp 10 lần so với kích thước của động mạch dưới niêm mạc bình thường. Sự nhô ra này dẫn đến một khiếm khuyết niêm mạc nhỏ không có viêm xung quanh. Những mạch máu bất thường có đường đi ngoằn ngoèo và có xu hướng nhô qua chỗ khuyết niêm mạc (2-5mm) khiến chúng dễ bị tổn thương bởi những chấn thương cơ học nhẹ. 70% các tổn thương được tìm thấy ở dạ dày. Ít gặp hơn, các tổn thương ngoài dạ dày có thể phát sinh ở tá tràng, đại tràng, hỗng tràng, thực quản hoặc vị trí nối phẫu thuật.
Tình trạng mạch máu dưới niêm mạc giãn nở gây xuất huyết ồ ạt. Nếu chẩn đoán sai hoặc không phát hiện chính xác và điều trị kịp thời, những tổn thương này đặc biệt nguy hiểm do sự thoát mạch nhanh dẫn đến tỷ lệ tử vong lên tới 80%. Mặc dù tổn thương Dieulafoy có thể được tìm thấy trong khắp đường tiêu hóa, phần lớn ở dạ dày. Bệnh nhân có biểu hiện huyết động không ổn định do nôn ra máu nhiều hoặc đi tiêu phân đen.
Xuất huyết tiêu hóa có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân phổ biến ở đường tiêu hóa trên như loét dạ dày tá tràng, hội chứng Mallory-Weiss, giãn tĩnh mạch thực quản, viêm thực quản; nguyên nhân ở đường tiêu hóa dưới như bệnh túi thừa, viêm ruột, trĩ, nứt hậu môn, u đường tiêu hóa, viêm niêm mạc trực tràng… Quá trình nội soi, bác sĩ sẽ xác định được nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa của người bệnh, đồng thời can thiệp cầm máu kịp thời.
Tiến sĩ Khanh khuyến cáo, chảy máu từ tổn thương Dieulafoy thường liên quan đến các bệnh lý kèm theo như bệnh tim mạch, bệnh thận mạn tính, tăng huyết áp, loét dạ dày, đái tháo đường, sử dụng một số loại thuốc chống viêm không steroid và thuốc chống đông máu. Tổn thương Dieulafoy có các dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến mất máu, do xuất huyết từng đợt hoặc ồ ạt. Để tránh biến chứng liên quan đến tình trạng này cần phát hiện sớm các bất thường để thăm khám và điều trị kịp thời. Khi có triệu chứng như đại tiện phân đen, nôn ra máu, đại tiện ra máu, thiếu máu do thiếu sắt, ho ra máu hoặc huyết động không ổn định, người bệnh cần đến cơ sở y tế thăm khám, tránh để tình trạng quá nặng, có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng.
*Tên người bệnh đã thay đổi.
Comments are closed.